Yapay Zekâ Ne Değildir?
Her zaman kavramların ne olduğunu açıklamak değil bazen de kavramların ne olmadığını açıklamak gerekiyor. Peki neden böyle bir ihtiyaç duydum? Son yıllarda belki de en çok kullanılan kavaram oldu Yapay Zekâ. İnternetin icadı farklı bir olgu, internetin ülkemizde yaşayan vatandaşlar tarafından keşfi ise bambaşka bir olgu. Belki de interneti ilk icat edenler biz avukatların her gün karşılaştığı internetin araç olarak kullanıldığı suçları görse muhtemelen bir kez daha düşünürlerdi. İşte böylesi her karşılaştığımız kavramı süratle tüketen bir topluma dönüştüğümüz için Yapay Zekanın ne olmadığını açıklama ihtiyacı duydum.
İlk olarak SQL dili ile yazılmış bir SELECT deyimini içeren bir sorgunun sonucu asla Yapay Zekâ değildir. Şimdi neden böyle başladığımı merak etmişsinizdir. Evet maalesef bazı sosyal ve akademik çevrede karşılaştığımız yanlış anlamalardan bir tanesi bu konu. Birçok dokümanın bir veri tabanında muhafaza edilmesi ve bu dokümanların içeriğinde var olan kelimelerin kullanıcılar tarafından anahtar kelime ile sorgulanması sonucunda bir arayüz üzerinden kullanıcılara sorguladıkları anahtar kelimelere sahip dokümanların sunulması olayının Yapay Zekâ ile ilgisi YOKTUR. Bu yıllardır kullanılan bir veri tabanı sorgu sonucudur. Maalesef ki yapay zekâ trenine binen birçok kişi gibi bu konuyu kullanarak ticari kazanç elde eden girişimciler olduğunu görüyoruz.
İnternete bağlı nesneler (IoT) yani etrafımızda gördüğümüz internete bağlanabilen cihazlar süratle çoğalmakta. Buzdolabından fırına, panjurdan süpürgeye o kadar çoğaldılar ki. Şimdi bu konuda ne söyleyebiliriz diye düşünürken robot süpürgeleri inceleyelim. Bildiğiniz sensörlerle donanmış küçük cihazlar. Birçok farklı sensör kullanan çeşidi bulunmaktadır. Bu cihazlar içerisinde bir yazılıma sahip ve bu yazılım ne ihtiva ediyorsa onu yapıyor. Yani içerisinde bir yapay zekâ algoritması içerip te evin içerisini bugün de mutfaktan başlayayım en çok orası kirlenmişti dün akşamki seferde diye bir karar vermiyor. Engelleri anlık olarak tanıma ve evin bir haritasını çıkarma sistemi içeriyor. Bu sistem ise bildiğiniz haritalama programının ürünü. Eğer bir gün yapmış olduğu süpürme işlemlerindeki hatalarından eğitilip bir daha o hatayı yapmayan versiyonu ile karşılaşırsak işte o zaman yapay zekadan bahsetmek mümkün olacak.
Ofis otomasyon programları büro çalışma hayatını oldukça kolaylaştırmışlardır. Ancak bunlar hiçbir zaman yapay zekâ içermemişlerdir. Daha doğrusu bizim bildiğimiz ve yaygın kullanılan otomasyon programları en azından yapay zekâ içermemektedir. Kullanıcıların işlerini kolaylaştırdıkları yadsınamaz. Dijital asistanlardır bu programlar.
Sonuç
Hızla internete bir şeyler yükleme telaşında olarak yeni teknolojik kavramlar hakkında dezenformasyon ve misenformasyona sebep olmak, gelecek nesiller için yapılacak doğayı ve çevreyi yok etmenin ardından en kötü ikinci faaliyet olacaktır. Bu nedenle yapay zekanın bir çatı olduğunu, bu çatının altında makine öğrenmesi, derin öğrenme, yapay sinir ağları, bulanık mantık, genetik algoritmalar, uzman sistemler, karar destek sistemleri vb. birçok kavramın bulunduğunu bilmek gerekir. Gelecekte her şeyi Google aramalarından öğrenecek bir neslin olacağını düşünürsek, interneti temiz tutmak ve doğru bilgilerle donatmak birinci hedef olmalıdır. Birde bu alanda akademik veya sahada çalışma yapan ve her bir yapay sinir ağı fonksiyonu ile günlerini geçiren bilim insanları ile akademisyenlere de bir teşekkür borcu için bile ahkâm keserken bir kez daha düşünmek gerektiğini idrak etmek gerekiyor sanırım.
Ah her şey o Google yüzünden. O Google yok mu? O arama algoritmasının cazibesi yüzünden herkes her şeyi biliyor!
İlgili Makaleler:
Merhabalar, Yazınız gerçekten olaya farklı bir açı kazandırıyor. Aslında demek istediğiniz insanların bilişim sistemleri ile yapay zeka sistemleri arasındaki farkı kavrayamamış olmaları. Kanaatimce öncelikle bir şeyi yapay zeka sistemi olarak nitelendirebilmemiz için o şeyin halihazırdaki bilişim sistemlerinden farklı bir takım özelliklere sahip olması gerekir. Öncelikle bir şeyin yapay zeka olarak değerlendirebilmemiz için onun insan zekasını taklit edebilecek bir fonksiyonu yerine getirebilmesi gerekir. Ancak bu yeterli olmayıp
yine sistemin arkasında insan desteği olmaksızın hedeflenen bir amacın en kısa yollarla nasıl gerçekleştireleceği konusunda sistemin otonom karar alması gerekir. Günlük hayatta kullandığımız navigasyon, arama motoru, elektrikli süpürge, yüz okuyucu gibi uygulamalar esasında bir bilişim sistemidir zira verileri otomatik işleme özelliğine sahiptirler ancak otonom karar alabilme yetisi olmadığından yapay zeka olarak değerlendirilemezler. Yazınızda da belirttiğiniz gibi insanlar konu hakkında net bilgisi olmadan fikir sahibi oluyorlar bu tehlikeli bir durum.