Boşanma Davası Açma

Evlilik birlikteliğinin resmi olarak sonlandırılmasına boşanma denir. Boşanma konusu, Türk Medeni Kanunu’nda 161. maddesinden itibaren boşanma sebepleri ile başlamaktadır.

Boşanma Sebepleri

• Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin zinayı öğrenmesinden başlayarak altı ay ve herhâlde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmesiyle dava hakkı düşer. Bu eylemi affeden tarafın dava hakkı yoktur.
• Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve herhâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Söz konusu eylemi affeden tarafın dava hakkı yoktur.
• Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir. Uyuşturucu ticareti yapmak, hileli iflas, zimmet, rüşvet, hırsızlık yapmak, evrakta sahtecilik, kasten öldürme suçu, dolandırıcılık ve cinsel saldırı suçlarını küçük düşürücü suçlara örnek verebiliriz. Haysiyetsiz hayat sürme eylemine ise; uyuşturucu bağımlılığı, kadın ticareti yapmak, eşcinsel yaşam sürmek ve kumar oynama bağımlılığını örnek olarak gösterebiliriz.
• Eşlerden biri ortak konutu terk eder ve haklı bir sebep olmadan ortak konuta en az altı ay dönmez ise terk edilen eş tarafından yapılan talep ile hâkim ve noter tarafından dönme ihtarı yapılır. Bu ihtar sonuçsuz kalırsa terk edilen eş boşanma davası açma hakkına sahip olur. Aynı zamanda diğer eşi ortak konutu terk etmeye zorlayan ve ortak konuta dönmesini engelleyen eş de bu eylemi yani terk eylemini işlemiş kabul edilir.
• Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden evlilik birlikteliği diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.
• Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Yukarıda saydığımız boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin talebi üzerine boşanmaya karar verilir.

Anlaşmalı Boşanma Davası

Evlilik süresinin en az bir yıl sürmüş olması gerekir. Eşler anlaşmalı boşanma için birlikte başvurmalıdırlar ya da bir eşin açtığı davayı diğer eşin kabul etmesi gerekir. Hâkim her iki eşi de bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirirse boşanmalarına karar verir. Ancak Hâkimin boşanmanın mali sonuçlarını ve çocukların durumlarının da iki tarafça yapılacak düzenlemeyi de uygun bulması gerekir. Hâkim taraflarca hazırlanan anlaşmada tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak bazı değişiklikler yapabilir. Eğer hâkimin yaptığı değişiklikler taraflarca kabul edilirse boşanmaya hükmolunur.

Anlaşmalı boşanma davası tek celsede sonuçlanır. Ancak davanın açılmasından gerekçeli kararın yazılmasına kadar 3 ay gibi bir süre geçebilir.

Anlaşmalı boşanma davasında tarafların Avukatları olsa bile mutlaka duruşmada hazır bulunmaları gerekir.

Çekişmeli Boşanma Davası

Tarafların anlaşmalı boşanma konusunda bir ortak karara varamamaları neticesinde açılan davadır. Dilekçe aşamaları, delillerin sunulması, tanıkların dinlenmesi ve duruşmalar göz önüne alındığında uzunca bir süre devam etmektedir. Bir de verilen kararlardan hoşnut olmayan tarafların istinaf ve temyiz gibi üst mahkemelere başvurdukları düşünüldüğünde 4 ya da 5 seneye uzayan davaları görmek mümkündür.

Boşanma davasında davacı taraf, duruşmaya katılmaz ve duruşmada kendisini bir avukat ile de temsil ettirmezse, açmış olduğu boşanma davası 3 ay içinde yenileninceye kadar işlemden kaldırılır. Dava 3 ay içerisinde yenilenirse kaldığı yerden devam edilir ak si halde hiç açılmamış kabul edilir.
Ancak davalı taraf için aynı şartlar geçerli değildir. Davalı taraf bir avukat ile kendini temsil ettirmez ve kendisi de davaya gelmez ise dava görülmeye devam edilir. Ancak yokluğunda yapılan işlemlere itiraz hakkını kaybetmiş olur.

Boşanma davasında taraflar karşı tarafın kusurlu olduğunu ispatlamaya çalışırlar. Davayı açan eş davalı eşin kusurlu olduğunu ispatlarsa diğer eş boşanmak istemese bile boşanabilir. Ancak boşanma davasında boşanmak istemeyen eş, boşanma davasının açılmasına sebep olan olaylarda kusurlu olmadığını ispatlarsa boşanma kararı çıkmaz ve dava reddedilir.

Boşanma Davasında Maddi ve Manevi Tazminat

Boşanma davası açılırken maddi ve manevi tazminat istenebilir. Türk Medeni Kanunu’nun 174/1. Maddesi bu talebin temelini oluşturur. Söz konusu Kanun’da “Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.” ve “Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.” hükümleri gereği taraflar birbirlerinden maddi ve manevi tazminat talep edebilirler. Bu tazminatlar boşanma davası içerisinde talep edilebilirken boşanma davası kesinleştikten sonra da talep edilebilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus ise Maddi ve Manevi tazminat konulu davanın boşanmanın kesinleşmesinden sonra 1 yıl içerisinde açılması gerektiğidir. “Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.” hükmü gereği 1 yıl sonra bu hak zamanaşımına uğrayacaktır.

Boşanma Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme

Boşanma davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri Aile Mahkemesi Sıfatıyla görevli mahkemelerdir.

Tarafların son 6 aydan beri ikamet ettikleri yerdeki aile mahkemesi, davacının yerleşim yerindeki aile mahkemesi ya da davalının yerleşim yerindeki aile mahkemesi yetkili mahkeme olarak boşanma davasına bakabilir. Bu üç yer mahkemesinden birinde boşanma davası açılabilir.

Boşanma Davası Harcı (2021 Yılı)

Boşanma davasını açan tarafın dava açılışında Harç ve giderleri ödemesi gerekmektedir. Eğer dava harç ve giderleri eksik ise mahkeme tamamlanması için süre veriri. Eğer bu süre içerisinde de dava harç ve giderleri tamamlanmaz ise davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. 2021 yılı için dava harç ve giderleri ilk açılışta ortalama 600 ile 700 TL civarındadır. Ancak dava sürecinde yapılacak işlemlere göre ek harcamalar ortaya çıkarsa ek ödeme gerekebilir.

Boşanma Davasında Nafaka

Boşanma davasında tarafların isteyebileceği 3 farklı nafaka türü vardır;
İştirak Nafakası: Boşanma davasının kesinleşmesinden sonra müşterek çocuklar için ödenmesi gereken nafakadır.
Yoksulluk Nafakası: Boşanma davası kesinleştikten sonra yoksulluğa düşecek tarafın diğer taraftan isteyebileceği nafakadır.
Tedbir Nafakası: Taraflar boşanma davası süresince tedbir nafakası talebinde bulunabilirler. Türk Medeni Kanunu Madde 169’da “Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re ‘sen alır” hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle hâkim tarafından tedbir nafakasına ilişkin hususlara hakim tarafından re ‘sen karar verilecektir.

Son olarak Boşanma davasında ihtiyati tedbir kararı uygulanması ile ilgili yanlış bilinen konuyu da aydınlatmak gerekirse; Davalı adına kayıtlı taşınmazlar üzerine boşanma davası içerisinde ihtiyati tedbir istenemez. İstense dahi tedbir kararı verilmeyecektir. İhtiyati tedbir için mutlaka mal rejiminin tasfiyesi davası açılması gerekir.

İlgili Yazılar:

• Mal Paylaşımı Davası